Postępowanie administracyjne w sprawie samowoli budowlanej – wszystko co należy wiedzieć
Prawo budowlane jest dosyć skomplikowane. Na dzień dzisiejszy nadal obowiązuje konieczność otrzymania pozwolenia na budowę domu powyżej 70 metrów kwadratowych. Ale Rząd pracuje nad zmianami w przepisach tak, aby wystarczyło tylko zgłosić zawiadomienie o terminie planowanej budowy. Ma to być ułatwienie na inwestorów. Oczywiście każdy inwestor planując budowę czy to domu, czy budynku użytku publicznego musi pamiętać, że obowiązują go przepisy prawa budowlanego. Jeżeli nie będzie ich przestrzegał, grożą mu surowe konsekwencje. Dziś przedstawimy Wam, czym jest samowola budowlana i jak przebiega postępowanie administracyjne.
Samowolna budowlana – co trzeba wiedzieć?
O samowoli mówimy wtedy, gdy dojdzie do naruszenia przepisów prawa budowlanego. Przy czym trzeba wiedzieć, że na taki stan rzeczy może składać się wiele różnych przypadków. Samowolą jest choćby budowa bez wymaganego pozwolenia, ale nie tylko. Dotyczy to też sytuacji, gdy inwestor rozpoczął budowę bez wymaganego zgłoszenia bądź pomimo wzniesienia sprzeciwu przez właściwy organ. Każdy obiekt budowlany musi być zgodny z obowiązującymi normami bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeżeli doszło do nieprawidłowości zarówno w zakresie ustaleń jak i warunków określonych w pozwoleniu, to oczywiście mamy do czynienia samowolą budowlaną. Nie można też użytkować budynku jeżeli nie otrzymało się wymaganego pozwolenia na użytkowanie bądź doszło do sprzeciwu organu właściwego. Zastosowanie ma też art. 3 pkt 6 prawa budowlanego, który dotyczy prowadzenia robót budowlanych, które nie są budowami bez wymaganego pozwolenia bądź zgłoszenie. Jeżeli dojdzie do naruszenia art 50 ust. 1 prawa budowlanego mamy do czynienia z samowolą. A to oznacza, że inwestor musi liczyć się z konsekwencjami swojego działania.
Postępowanie administracyjne w przypadku samowoli budowlanej
Prawo administracyjne jest jasne i jeżeli dojdzie do jego złamania, osoba to czyniąca ponosić będzie konsekwencje. Choć musicie wiedzieć, że w przypadku samowoli budowlanej sprawy mogą długo się ciągnąć. Postępowanie administracyjne jest wszczynane z urzędu. Nie ma więc znaczenia wniosek, który zostanie złożony przez inną osobę. Taka osoba może być traktowana jako źródło informacji, nie będzie więc stroną postępowania. Organ ma obowiązek sprawdzić czy dana budowla jest zgodna z przepisami o planowania i zagospodarowaniu przestrzennym. Nie może też naruszać przepisów choćby techniczno-budowlanych organ nadzoru sprawdza więc czy, gdyby inwestor wystąpił o pozwolenie na budowę, to uzyskałby takie pozwolenie na inwestycję, czy też nie. Jeżeli okaże się, że przesłanki dotyczące samowoli budowlanej są spełnione ma prawo, ale i obowiązek wstrzymać prowadzenie robót budowlanych i to tak naprawdę niezależnie od stopnia ich zaawansowania.
Co to oznacza w praktyce?
Jak się zaraz przekonacie takie sprawy administracyjne nie oznaczają, że od razu inwestor musi dokonać rozbiórki. Otóż organ nałoży na danego inwestora obowiązek przedłożenia danych dokumentów takich jak zaświadczenie właściwego organu o zgodności budowy z planem miejscowego zagospodarowania terenu i to w określonym terminie. Przedłożenie takich dokumentów nie wymaga postanowienia. Przedłożenie dokumentów jest traktowane tutaj jako wniosek o zatwierdzenie projektu i pozwolenie na wznowienie robót.
Co się stanie, gdy inwestor tego nie zrobi?
Tutaj odpowiedź jest prosta. Jeżeli nie przedłoży dokumentów w danym terminie czy ich nie uzupełni, to organ wyda decyzję o nakazie rozbiórki obiektu. Jeżeli jednak dojdzie do pozytywnej opinii nadzoru budowlanego to wtedy inwestor ma możliwość zalegalizowana swojej samowoli budowlanej, ale pod warunkiem, że zapłaci opłatę legalizacyjną i to w określonym terminie. Kwota jest ustalana przez organ na drodze postępowania, ale w odniesieniu do sztywnych i ustawowo określony kryteriów. Przepisy nie pozwalają na odstąpienie od określenia, ale i miarkowania wysokości opłaty. Zatem nie może być ona zwiększona czy zmniejszona. Opłata legalizacyjna stanowi iloczyn stawki opłaty (s), współczynnika kategorii obiektu budowlanego (k) i współczynnika wielkości obiektu budowlanego (w), przy czym stawka opłaty (s) wynosi 500 zł (art. 59f ust. 1 i 2 pr.bud.).
