Rozdzielność majątkowa – na czym polega i jakie są jej skutki?
Podczas zawierania związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami najczęściej powstaje wspólność majątkowa. Ma to miejsce w sytuacji, gdy strony nie zawarły pomiędzy sobą umowy o stosowaniu innego rodzaju stosunków majątkowych pomiędzy nimi. Jednym z coraz częściej wybieranych rozwiązań, mającym na celu rozdzielenie majątków obojga małżonków, jest ustalenie rozdzielności majątkowej małżeńskiej.
Czym jest i na czym polega rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa małżeńska jest jednym z małżeńskich ustrojów majątkowych, którego główną zasadą jest to, że każdy z małżonków posiada swój osobny majątek do którego ma wyłączne prawo dysponowania. Rozdzielność majątkowa polega na tym, że pomiędzy małżonkami nie ma trzech mas majątkowych takich jak majątki osobiste obojga oraz majątek wspólny (jak ma to miejsce w przypadku wspólności majątkowej). W tym przypadku mamy do czynienia tylko z dwiema masami majątkowymi – każda z nich jest masą osobistą i nie występuje majątek wspólny. W przypadku, jeśli małżonkowie dokonają wspólnie jakichkolwiek zakupów, zastosowanie do tego majątku mają przepisy dotyczące współwłasności ułamkowej.
Jak powstaje rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami może być ustanowiona zarówno przed ślubem jak i podczas trwania małżeństwa. Najczęściej ustanawia się ją poprzez akt notarialny w formie intercyzy. Co ważne, ustanowienie rozdzielności majątkowej nie może mieć mocy wstecznej, co oznacza że zostaje ona ustanowiona z dniem zawarcia umowy i nie może dotyczyć zdarzeń, które już się odbyły. W przypadku ustanowienia rozdzielności po ślubie, w trakcie trwania małżeństwa, majątek do tej pory nabyty zostaje rozdzielony pomiędzy małżonków i tym samym każdemu z nich przysługuje część ułamkowa do niego. W ten sposób małżonkowie posiadają tylko i wyłącznie swoje majątki osobiste.
Istnieje także możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków. Tego typu umowa także musi zostać zawarta w formie aktu notarialnego. Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków stanowi szczególny rodzaj rozdzielności i polega na tym że rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami będzie trwała przez cały okres trwania małżeństwa. W przypadku orzeczenia rozwodu pomiędzy nimi koniecznym jest dokonanie wyrównania dorobków (czyli wzrostu majątku przez czas trwania rozdzielności). Z wnioskiem wyrównania dorobków najczęściej występuje ten małżonek, który zgromadził mniejszy dorobek np. na skutek wychowywania dzieci i nie możności poświęcenia się pracy zawodowej. Tym samym może on się domagać spłaty od drugiej strony.
Rozdzielność majątkowa przymusowa
W niektórych przypadkach rozdzielność majątkowa powstaje bez zgody przynajmniej jednej ze stron małżeństwa. Ma to miejsce w przypadku:
– orzeczenia sądu,
– gdy jeden z małżonków został ubezwłasnowolniony,
– jeśli została orzeczona separacja pomiędzy małżonkami,
– w przypadku ogłoszenia upadłości konsumenckiej przez jedną ze stron.
Co ważne, jeśli jeden z małżonków zatrzymuje majątek dla siebie, trwoni go lub nieodpowiednio i w sposób rażący nim nie gospodaruje, drugi małżonek może wnioskować do sądu o ustanowienie pomiędzy stronami rozdzielności majątkowej.
Jakie są skutki ustanowienia rozdzielności majątkowej?
Ustanowienie rozdzielności majątkowej, bez względu na to czy będzie ona dokonywana dobrowolnie czy przymusowo wywołuje określone skutki pomiędzy stronami. Warto wiedzieć, że rozdzielność nie ma wpływu na obowiązek alimentacyjny w przypadku orzeczenia rozwodu pomiędzy małżonkami, nie ma też bezpośredniego wpływu na dziedziczenie ustawowe w przypadku śmierci jednego z małżonków (podczas trwania małżeństwa). Ustanowienie rozdzielności majątkowej sprawia, że małżonek nie odpowiada za przyszłe długi drugiego małżonka. Warto jednak pamiętać, że aby małżonek nie był odpowiedzialny za długi drugiego małżonka, ważne jest poinformowanie wierzyciela już na etapie podpisywania z nim umowy o istnieniu intercyzy pomiędzy małżonkami. W przypadku braku jego niewiedzy, umowa ustanawiająca rozdzielność nie będzie miała skutków prawnych.
Bez względu na to, czy małżonkowie zawarli ze sobą umowę intercyzy, nadal podczas trwania małżeństwa są tak samo zobowiązani do przyczyniania się o dobro rodziny którą przez fakt małżeństwa założyli.
dość chwytliwy temat w dzisiejszych czasach